देय् दबूया नीस्वक्वःगु बुदिं व नेवाः एकता
जुजुमान
नेवाःतय्गु राष्ट्रिय संगठनकथं कयातःगु ‘नेवाः देय् दबू’या नीस्वक्वःगु बुदिं हनेगु ज्या जुल । नेपाःया फुक्क नेवाःतय्त छधी छप्पँ याय्गु नापं नेवाः हक अधिकारलिसें भाषा, साहित्य, संस्कृतिया संरक्षण सम्बद्र्धननापं थुकिया प्रचार प्रसार याय्गु ज्याय् न्ह्यज्यानाच्वंगु नेवाः देय् दबूया येँय् जूगु नीस्वक्वःगु बुदिं हनेगु झ्वलय् नेवाःत धात्थें छधी छप्पँ जुयाच्वंगु दु ला धइगु न्ह्यसःचिं ब्वलंगु दु ।
आदिवासी जनजातिया महासंघय् तकं प्रतिनिधित्व याना वयाच्वंगु नेवाः देय् दबुलिं नेवाःतय्त एकताबद्ध यानातय्गु नापं नेवाःतय्गु समस्यायात राष्ट्रियकथं मुद्दा ल्ह्वनेगु ज्या यानाच्वंगु खः । तर छुं ई न्ह्यःनिसें नेवाः देय् दबूया निस्क्रियता धाय् वा सकल नेवाःतय् एकताबद्ध यानातय्गु ज्याय् ताःमलाःगु उगु ज्याझ्वलय् खनेदत । विशेषयानाः सकल नेवाःतय्त छथाय् हय्गु तातुनां नीस्वंगु नेवाः देय् दबूया पुलांपिं पदाधिकारीतय्गु अनुपस्थितिं थजाःगु न्ह्यसः ब्वलंगु दु ।
देय् दबूया पुलांम्ह नायः लिसें संरक्षक नेवाः न्ह्यलुवा मल्ल के. सुन्दरया उपस्थिति दुगु खःसां नं छुं ई जक च्वनाः पिहांवनेगु ज्यां नं देय् दबूया बुदिं हनाया ज्याझ्वःयात कयाः न्ह्यसः चिं ब्वलंगु खः ।
दाङ्गय् जूगु नेवाः देय् दबूया तःमुँज्या लिपा नेवाःत छधी छप्पँ जुइमाःगु खः, तर थौं ज्याझ्वलय् नेवाः देय् दबूया पुलांपिं पदाधिकारीपिनिगु न्यून उपस्थितिं यानाः नेवाःत गनं बाःगु संकेत ला मखु धइगु आशंका याय्गु थाय् दय्काब्यूगु दु ।
तःमुँज्याय् थीथीकथं विवाद ब्वलनीगु स्वभाविक हे खः, तर तःमुँज्या लिपा सकल नेवाःत छथाय् च्वानाः नेवाःतय्गु हक अधिकारया नितिं दनेमाःगु, कला, संस्कृति, भाषा, साहित्यया विकास याय्गु नितिं न्ह्यज्याय्माःगु, देय्न्यंकया फुक्क नेवाःतय्त छधी छप्पँ याय्गु ज्याय् न्ह्यज्याय्माःगु खः । सैद्धान्तिकरुपं उकियात नालाकाःगु जुइ, तर व्यवहारय् धाःसा न्हापा देय् दबुली गुगु भू दुगु खः, व धाःसां झन् झन् तच्वयावंगु खः धइगु आभास ब्वलंगु दु । थ्व नेवाः एकताया नितिं छगू घातक पलाः सावित जूवनेफु ।
यदि नेवाः न्ह्यलुवातय्के यदि असन्तुष्टि हे दुगु खःसा, थुकियात कयाः दुग्यंक सहलह याय्माःगु आवश्यक जुइधुंकूगु दु । स्वनिगः दुने व स्वनिगःपिने च्वंपिं नेवाःत धकाः गुगु नेवाःतय्त हे कुचा थलेगु ज्या देय् दबूया तःमुँज्याय् खनेदुगु खः, व घाः आःतक नं लंगु खनेमदु । यदि थथे मखुगु खःसा नेवाःतय्त छधी छप्पँ याय्गु धकाः नीस्वंगु नेवाः देय् दबूया बुदिंया ज्याझ्वलय् नेवाः न्ह्यलुवा अझ नेवाः देय् दबूया पुलापिं पदाधिकारीपिं मथ्यंगुयात गुकथं स्वय्गु ?
सरकारं आःतक नं जनजातिया मुद्दायात स्वीकार याःगु मदुनि, पहिचानया लिधंसाय् संघीयता बीगु ज्या मजूगु अवस्थाय् अझ नं आदिवासी जनजातित थःगु पहिचानया नितिं ल्वाय्मानीगु अवस्थाय् नेपाःया जनजातिया न्ह्यलं चाय्काब्यूपिं नेवाःत धकाः गौरव याइगु जातिं थौं थजाःगु संवेदनशील इलय् थुकथं नेवाःत छथाय् च्वनेमफूगु हुनिं छु खः, विश्लेषण याय्माःगु अवस्था ब्वलंगु दु ।
समस्यायात पहिचान यानाः उकियात ज्यंकाः नेवाःत थःगु अधिकार, हक हीतया नितिं छथाय् च्वनाः सः थ्वय्केमाःगु दु । थुकिया नितिं नेवाः देय् दबूया वर्तमान पदाधिकारीपिन्सं नं देय् दबूया पुलापिं पदाधिकारी नापं नेवाः न्ह्यलुवातय्सं संगठनप्रति च्यूताः काय्गु ज्या छाय् म्हो जुल धइगु खँय् विश्लेषण यानाः सकलसित दुथ्याकेगु वातावरण दय्केमा । यदि नेवाःत थुकथं हे न्ह्याःवनाच्वनेगु खःसा झीगु अस्तित्व, पहिचानया नितिं ल्वानाच्वनागु दु धकाः धाय्गु नं छन्हु हिनताबोध जुइगु अवस्था ब्वलनी मखु धकाः धाय्फइमखु ।
