मातृभाषा पत्रकारिताया सच्छि दँ
नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठ | तछलाथ्व चतुर्दशी ११४४, असार ७ शुक्रवाः
मातृभाषा पत्रकारिता ख्यलय् न्हापागु अन्तर्राराष्ट्रिय स्तरया ज्याझ्वः
नेपालय् मातृभाषा पत्रकारिताया न्ह्यागु सच्द्धि दँ थ्यःगु दु । नेस ११४५ बुद्ध जयन्ती कुन्हु धर्मादित्य धर्माचार्य (जगतमान बैद्य) न बुद्ध धर्म नामय् पत्रिका प्रकाशन व सम्पादन याना नेपाः मातृभाषा पत्रकारिता याःगु सच्छि दँ दुगु लसताय् नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबूलि न्हापागु अन्तर्राराष्ट्रिय मातृभाषा पत्रकारिता सम्मलेनया ज्याझ्वः यायेत ताःलागु दु ।
मातृभाषा पत्रकारिताया शताब्दी दँ हनेगु निर्णय जुगु कथं दकलय् न्हापागु ज्याझ्वः खः थ्व अन्तर्राराष्ट्रिय मातृभाषा पत्रकारिता सम्मलेन । पत्रकार दबू न निक्वःतक नेपाल आदिवासी जनजाती पत्रकार महासंघया ग्वहालि जुइ धुकुगु खः । निक्वः तका राष्ट्रिय सम्मलेन याये धुका आः अन्तर्राराष्ट्रिय न गुकथं मातृभाषा पत्रकारिताया जुयाच्वंगु दु धइगु अनुभव कायेगु कथं उगु ज्याझ्वःया ग्वसाः ग्वःगु खः । न्हापागु अन्तर्राराष्ट्रिय मातृभाषा पत्रकारिता सम्मलेनय् नेपाः नाप भारत, बंगलादेश व भुटानं ब्बति काःगु खः । प्यंगु देशय् दुने सच्छिम्ह मल्याक पत्रकारपिन्स ब्बति काःगु खः ।
मातृभाषा पत्रकारिताया शताब्दी दँ हनेगु कथं न्हापागु ज्याझ्वः खः थ्व न्हापागु अन्तर्राराष्ट्रिय मातृभाषा पत्रकारिता सम्मलेन निन्हु तक जुगु खः । पत्रकार दबूया ग्वसालय् सार्क जनलिस्ट फोरम व नेपाल आदिवासी जनजाती महासंघया ग्वहालि मातृभाषा पत्रकारिता ख्यलय् न्हापागु अन्तर्राराष्ट्रिय मातृभाषा पत्रकारिता सम्मलेन यायेत ताः लागु खः। उगु ज्याझ्वःया न्हापागु दिं ज्याझ्वः यलया स्टाफ कलेजय् नेपाः न्हापाम्ह मिसा राष्ट्रपति बिद्या भण्डारी छगु ज्याझ्वः दथुइ उलेज्या याना न्ह्यागु खः सा निन्हुगु दिं थिमिया थिमि ब्वैक्वटय् जुगु खः । ब्बति काःपिन्त पत्रकार तय्त उप प्रधान नाप परराष्ट्रमन्त्री नारायण काजी श्रेष्ठं मूपाहाँ कथं झायादीगु खः।
थ्व मातृभाषा पत्रकारिता ख्यलय् न्हापागु ज्याझ्वः जुगु दु । मातृभाषा पत्रकारितायात कया ज्याझ्वः जुगु थःपिनिगु अनुभव कनेगु छगु महत्वपुर्ण ज्याझ्वःयासे च्यागु बुँदे घोषणपत्र जारी यासे तःजिक क्वचागु खः । पत्रकार दबू न वंगु गुदँ न्ह्यः धर्मादित्य धर्माचार्यया बुदिंया लसताय् पत्रकारिता दिवस हनेगु यासे मातृभाषा पत्रकारिता बिकासया निति मदिक्क सः तयेगु याना च्वंगु खः । मातृभाषा शताब्दी दँया लसताय् पत्रकार दबू न थीथी ज्याझ्वः यायेगु योजना तयातःगु दु । मातृभाषा पत्रकारिता बिकासया निति धर्मादित्य धर्माचार्य संचार प्रतिष्ठान गठन यायेगु माग वंगु दँय् संचार तथा सुचना प्रबिधि मन्त्री रेखा शर्मायात ध्यानाकर्षण याये धुकुगु दु । पत्रकारिता ख्यलय् अन्तर्राराष्ट्रियय् यक्को हे ज्याझ्वः जुसा थ्व आःतक मध्ये मातृभाषा पत्रकारितायात कया थ्व हे न्हापागु ज्याझ्वः जुगु दु ।
निक्वःतक राष्ट्रियस्तरया ज्याझ्वः
मातृभाषा पत्रकारितायात कया पत्रकार दबू न निक्वःतक फोनिजयात ग्वहालि कया ज्याझ्वः जुइ धुकुगु दु । दकलय् न्हापां २०७५ सालय् जुगु खःसा निक्वःगु २०७९ सालय् जुगु खः । नेपाल आदिवासी जनजाती पत्रकार महासंघया ग्वहालि येँया पर्यटन बोर्डया हलय् जुगु खः । फोनिजनाप दुथ्यागु च्यागु पत्रकार घटक नाप गोरखापत्रय् थीथी मातृभाषा पत्रकारिताय् ज्या यानाच्वपि याना नीखुगु भाषाभाषीपिन्स ब्बति काःगु खः । उगु सम्मलेन नेपालय् दकलय् न्हापा मातृभाषां पत्रकारिता याम्ह पत्रकार धर्मादित्य धर्माचार्य खः धइगु प्रमाण जुगु खः । अथेहे निक्वःगु ज्याझ्वः येँया भिभा बैक्वटय् जुगु खः।
दँच्छियक ज्याझ्वः
धर्मादित्य धर्माचार्यं नेस ११४५ य् बुद्ध धर्म पत्रिका पिकागु सच्छि दँ क्यगुलि ११४४ बुद्ध जयन्ती निसे ११४५ बुद्ध जयन्ती तक थीथी ज्याभ्वः यायेगु पत्रकार दबू न योजना दयकातःगु दु । न्हापागु ज्याझ्वः कथं थ्व हे वंगु जेठ १९ व २० गते न्हापागु अन्तर्राराष्ट्रिय मातृभाषा पत्रकारिता सम्मलेन ज्याझ्वः जुइ धुकुगु दु । अथेहे मेगु ज्याझ्वः कथं बुद्ध धर्म पत्रिका निसे आःतक पिहावःगु पत्रिकाया किपा नाप उकिया बिवरण प्रकाशन यायेगु । पत्रिका, रेडियो, टेलिभिजन व अनलाइन पत्रिकाया बिवरण नाप उकिया इतिहास प्रकाशन यायेगु नाप धर्मादित्य धर्माचार्यनिसे आःतक पत्रकारिता ख्यलय् योगदानयापिनिगु म्हसिका प्रकाशन यायेगु ज्याझ्वः दु । अथेहे धर्मादित्य धर्माचार्यया हुलाक टिकट प्रकाशन यायेगु नेपाल सरकारयात इनाप यायेगु नाप वहःया पाय्म्वः प्रकाशन यायेगु निति नेपाल सरकार नाप इनाप यायेगु । चित्रकला, साहित्य ज्याझ्वः नाप मातृभाषा पत्रकारिता बिकाश यायेगु निति गोष्ठि व सम्मलेन यायेगु ज्याझ्वः दु।
न्हापाम्ह मातृभाषा पत्रकार घोषणा यायेमागु माग
नेपालय् मातृभाषा पत्रकारिता न्ह्यागु सँच्छि दँ दये धुकुगु इतिहास दु सा न मातृभाषा पत्रकार सु खः धइगु चर्चा जुयाच्वंगु मदुनि । पत्रकार दबू न वंगु गु दँनिसे मातृभाषा पत्रकारिता ख्यलय् बहस याना वयाच्वंगु दु । नेपाःया न्हापाम्ह मातृभाषा पत्रकार धर्मादित्य धर्माचार्य घोषणा याये माःगु माग याना वयाच्वंगु दु। छु दिं न्ह्यः जक न संचार मन्त्रीयात ध्यानाकर्षण याये धुकुगु दु । अथेहे प्रेस काउन्सिल नेपालं बिया वयाच्वंगु थीथी सिरपा बिइग मध्ये मातृभाषा पत्रकारयात बिइगु सिरपाया नां धर्मादित्य धर्माचार्यया नामं सिरपा बिइमाः धका प्रेस काउन्सिलया अध्यक्ष बालकृष्ण बस्नेतयात ध्यानाकर्षण याये धुकुगु दु।
मातृभाषा पत्रकारिताया बिकास यायेगु कथं संघीय सरकार, प्रदेश सरकार व स्थानीय सरकारपाखे आःतक छु न योजना न्ह्यने हःगु खने मदु । सरकार खस भाषां प्रकाशन याना वयाच्वंगु पत्रिका, अनलाइन, रेडियो व टेलिभिजनयात न छगु हे कथं कया वयाच्वंगु दु । मातृभाषा पत्रकारिता बिकास यायेगु स्वगु हे तहया सरकारयागु दायित्व न खः । छु दिं न्ह्यः जक बागमती प्रदेश सरकारं भाषा बिधेयक पास यागु दु। आः छु भचा बागमती सरकारपाखे भलसा कायेगु थाय् दु।
नेपालभाषाया पत्रकारिता स्वयेगु खःसा २०१२ सालय् हे नेपालभाषा न्हिपौ राष्ट्रिय स्तरया पत्रिका पिहावये धुकुगु दु । फत्तेबहादुर सिहया सम्पादकय् पिहावंगु उगु पत्रिका नेपाःया इतिहासय् स्वंगु कथं पिहावःगु खःसा नेपालभाषां पिहावःगु न्हापागु न्हिपौ खः । अथेहे लुमकेगु माःगु मेगु पत्रिकाया नां वइगु मध्ये बिश्वभुमि न्हिपौ न खः। २०४६ सालय् जुगु जनआन्दोनय् नेपालभाषा मथुपिन्स स्वयेगु याइगु पत्रिका खः । उगु इलय् आन्दोलन जुयाच्वंगु सुचं कायेगु निति भाय् मथुपिन्स तक ब्बनेगु याउगु खः । बिश्वभुमि न्हिपौ उगु इलय् न्हि स्वकः तक न प्रकाशन यायेगु याः।
थौकन्ह्यः नेपालभाषां छगु न्हिपौ, स्वंगू वाःपौ, खुगु अनलाइन, प्यंगु टेलिभिजन छगु, रेडियो, निगु बाःछि पौ नाप झीगुलि मल्याक लय् पौ पिहावयाच्वंगु दु।
