२०८१ भाद्र ८, शनिबार

काय् मियाः च्यः न्यानाच्वनापिं झी

काजीरत्न | अनलाथ्व चतुर्थी ११४३, साउन ६ शनिवाः

छगू खँ सिलला ? आः झीथाय् सकभनं वाउँसे वाउँसे च्वनीगु जुल, हरियाली खनेदइगु जुल । छिं छुं बालेनं थाय्थासय् गमला तइ, स्वांमा, सिमा पी अले दक्वभनं हरियाली जुइगु जुल धाय्त्यन धकाः च्वना ला ? मखुनि, श्रावण वल का श्रावण। आः हानं छु छिं श्रावण वल, वा वइ, थाय्थासय् घाँय्, स्वांमा, सिमा ब्वलनावयाः हरियाली जुइन धकाः च्वना ला ? व न मखु न्हां ।
 
आः ला थन सोमबाः पछिं मिसात वाउँक लँ फिनाः, वाउँगु चुरा न्ह्यानाः वइबलय् सकभनं वाउँसे वाउँसे खनेदइगु जुल जकं धयागु का । न्हापा न्हापा जूसा लछि जक वाउँसे च्वनीगु, थुगुसी ला अझ निला हे वाउँसे च्वनीगु जुल । छाय्कि मलमास श्रावण महिनाय् लाःगुलिं श्रावण हे निला निला दइगु जुल नि।
 
आः गुलिसिनं धाय्फु, मिसातय् यथे फी, यथे ती, छाय् कपाः स्याकेमाःगु ? पक्कां खः, मनूतय् थः यःकथं ती, फी दु, उकी सुनां कपाः स्याकेमाःगु ला पक्कां मखु । तर न्ह्यसः थ्व खः कि, श्रावणय् वाउँक फीगु, तीगु झीगु नेवाः संस्कार, परम्परा खःला ? श्रावणय् जक मखु, हरेक सोमबाः महाःद्यः पूजा याय्गु ला पाय्छि खः । श्रावणय् महाःद्यःया विशेष पूजा जुइ, तर महाःद्यः पूजा याय्त वाउँक फीमाःगु, तीमाःगु चलन गनं वल धइगु मू न्ह्यसः खः। 
 
आः श्रावणया हे खँ ल्हाय्, न्हापा न्हापा गथांमुगःबलय् मिसातय् ल्हातय् लैंचा तय्गु चलन दुगु खः। लैंचा घाँय् हयाः, उकियात निनाः उकी माःमाःगु थीथी हलंज्वलं तयाः लैंचा दय्काः ल्हातय् तइ । प्राकृतिक हलंज्वलं हे छ्यलाः दय्कीगु लैंचा छ्यंगूया लागिं नि नं नी । तर आः लैंचा दय्काः तय्गु
चलन मन्त, मेहेन्दी तय्गु चलन वल । मेहेन्दी तयाः उकिया केमिकलं छ्यंगुलिइ नकारात्मक असर याःगु घटना नं मजूगु मखु तर, भारतीय च्यानल व फिल्मं प्रभावित झीसं मेहेन्दीयात हे प्रोत्साहित यानाच्वन ।
 
उलि जक मखु, इहिपाबलय् नं मेहेन्दी, हल्दीया चलन हया, चादरया चलन हया, दुलहाया लाकां सुचुकेगु चलन हया । गुंपुन्हिबलय् शैव नेवाःतय् गुंपुचः चीगु चलन दुगु, तर आः रक्षा बन्धन धकाः तःकेहेँपिन्सं दाजुकिजायात राखी चिकेगु चलन सुरु जुल । प्वाथय् दुम्ह म्ह्याय्मचायात धौबजि नकेगु स्वयां बेबि सावर शुरु जुल । जन्मन्हिबलय् ख्येँय् सगंयात थाकु ताय्काः केक ताय्गु याना ।
 
थज्याःगु दक्वं ज्याखँयात झीसं आधुनिकताया नां बिया । थःगु हाकुतिना छ्वया, कतःपिन्त तःधं खंकाः नालाच्वना । व नं छाय् कपाः स्याकाच्वने माल धइगु जुइफु । तर गनं झीसं काय् मियाः च्यः न्याय्गु ज्या जकं यानामच्वना ला धकाः छकः नं बिचाः याय् । कर्पिनिगु चलन दुतहयाः म्वाःगु चलन थप याय्गु अले थःगु हे चलनयात थाकु धाय्गु पाय्छि जुइला ?